Allocution de Jean-Claude Le Ruyet pour Yannig Baron
Breton vannetais > Yannig Baron > Allocution
Texte de Jean-Claude Le Ruyet, anciennement Personne-Ressource à la DDEC, prononcé lors de la cérémonie des obsèques de Yannig Baron, célébrée le 20 décembre 2025 en l’église Notre-Dame de Lourdes à Vannes.
Yannig Baron repose désormais au cimetière de Calmont (division 16, rang 10, tombe 11).
Un moment de convivialité — café et goûter — a été partagé à l’issue de la cérémonie, à l’Espace Montcalm, salle 17, accessible par la rue des Ursulines.
“Obidow YANNIG BARON
Gwened, Iliz IV Lourdez -21/12/2025
N’hellomp ket komz a Yannig Baron hiziw heb ober ged ar brezhoneg, heb komz e brezhoneg, rag evid ar brezhoneg eo en doa stourmet e vuhez-pad, heb ankouaad ar galloeg, heb dilezel stourmoù arall evid e vro. Daw eo menegiñ, evid ma ne vo ket ankouaet, an dipit en doa bet Yannig pa oa bet distrujet,heb muioc’h a ardoù, ar pezh en doa gellet sevel ged Dihun, etre 1996 ha 2011 : lakaad teir yezh ha n’eo ket diw hebkén er c’hlasoù a gennig e deskiñ brezhoneg d’o skolidi. Komprenet en doa Yannig ne zahemp ket jamez da benn a lakaad ar gerent a Vreizh da grogiñ da vad er sistem diwyezheg : e-tal ar galleg ne ziskoueze ket ar brezhoneg boud ur yezh pouezuz a-walc’h. Ar pezh o doa komprenet Euskariz ive, pa lârent ne oa ket an euskareg enoruz a-walc’h evid boud a-live ged ar spagnoleg. Kazimant partoud er bed e vez an dud hiziw é c’hortoz gweled o bugale deskiñ saozneg. Ha setu da Yannig ober anaoudegezh ged Josep Maria Artigal en ur c’hollok ag ar FLAREP e Mende (Lozère). Artigal en doa ijinet ur metod difer da zeskiñ saozneg d’ar vugale diwyezheg adal ar skol-vamm, adal 3 bloaz. E bro-Euskadi e oa bet fardet war an ide-se diouzhtu. A-drugarez d’ar sistem-se e oa bet gounidet ouzhpenn kant mil komzer yaouank nevez ged Euskariz e-korf tregont vloaz. Ged Dihun, diouzh e du, e oa bet kroget en afer, ged sikour ar Rannvro hag a roe hanter-c’hant mil euro beb ploaz evid harpañ ar ragtres. Ouzhpenn ur wezh e oamp waet da Sant-Sebastian-Donostia evid gweled penaoz e rae an dud eno evid kas an traoù. Euskariz a oa daet beteg Breizh, hag an ao. Artigal ive, da stummañ ar vonitored a oa bet karget d’ober war-dro ar metod-se. Ne lâran ket e oa bet aez kendrec’hiñ ar renerion. Ne lâran ket e veze aez sevel implijoù-amzer adaz. Ne lâran ket e oa parfed peb tra. Breizh n’eo ket Euskadi, n’eo ket ar skol dre-mañk en emren ha ken toemm da yezh ar vro eged m’ema an euskareg eno. Mez daet e oa Dihun da lakaad 1500 skoliad ba’r jeu. Arruet e oa skolidi er skolaj, koutant-braz an oll gweled o deze teir yezh kelenn : brezhoneg, galleg, saozneg.
Nawazh, pa oa bet enkorfet Ofis ar Brezhoneg er Rannvro, e 2010, e oa bet divizet arrest roiñ harp d’ar metod-se, e-sigur ma oa evid ar saozneg hebkén. An heni en deus c’hoant da grougiñ e gazh a lâr ne oui ket logota. Pemzeg vloaz strivoù didermen kaset d’ar blotoù e-korf nebeud amzer! É weled ne gomprene ket ar Rannvro e oa an deskiñ brezhoneg é voned war an hent fall, e oa bet skrivet, adal 2013, teir niverenn ag ur gelaouenn nevez savet ged Yannig: TAN BA’N TI. Lâret e veze enne e yahe niver ar skolidi diwyezheg war an diskar hebdale. Arruomp ged ar momant-se, siwazh ! Aez da gompren e oa bet digalonekaet Yannig Baron é weled pegen berrwel e oa e genvroidi…
Je viens d’évoquer brièvement, en breton, le combat qu’avait mené Yannig pour que les élèves des écoles bilingues aient trois langues d’enseignement, la langue du pays –le breton, la langue de l’Etat –le français, une langue internationale –l’anglais. Il avait compris que ce que proposait le Catalan Artigal pouvait être une clé pour entraîner les parents bretons vers ce système qui offrait une perspective intéressante. Ce projet très efficace a été adopté par les Basques du sud qui ont, en l’espace de trente ans, et grâce en bonne partie à cette méthode, gagné 130 000 nouveaux et jeunes locuteurs. En Bretagne, sous l’impulsion de Yannig, Dihun avait réussi, en 15 ans, de 1996 à 2011, à intégrer 1500 élèves dans ces filières Artigal. On sait que seulement 15% des élèves inscrits en maternelle bilingue vont jusqu’au bac en breton. Dans ces filières Artigal, le Plan multilingue breton, tous les élèves ou presque suivaient, en CP, au collège et plus. La Région a soutenu le projet à hauteur de 50 000 € annuels, jusqu’à l’intégration en son sein de l’Office de la Langue bretonne en 2010. Dès cette date, considérant alors que cet argent servait uniquement à développer l’anglais, cette aide a été suspendue brutalement, sans chercher à voir les incidences positives sur le breton. Cette décision à l’emporte-pièce a entraîné la disparition complète de cette organisation linguistique. Quinze années de travail anéanties ! Yannig Baron n’a jamais compris les raisons de cette décision mortifère…
Aujourd’hui, le nombre des élèves en filières bilingue décroît. Cela avait été annoncé dans les trois numéros de la revue TAN BA’N TI publiée par Yannig en 2013, 2015 et 2018. Aujourd’hui, il aurait pu être salutaire de pouvoir comparer l’efficacité des filières avec deux langues et celles avec trois (l’anglais n’y étant inséré qu’à raison de 30mn par jour). Mais la comparaison est désormais impossible.”